Zespół do badań Aktywności Fizycznej dla Zdrowia

Członkowie Zespołu:

• prof. dr hab. Anna Zwierzchowska
• prof. dr hab. Karel Fromel
• dr Diana Celebańska
• dr hab. Jarosław Cholewa
• dr hab.  Joanna Cholewa
• dr Agnieszka Górka-Chowaniec
• dr Małgorzata Dębska-Janus 
• dr hab. Małgorzata Grabara
• dr hab. Dorota Groffik
• dr Piotr Halemba
• dr Joanna Kantyka
• dr Artur Magiera
• mgr Arkadiusz Mynarski
• dr hab. Agnieszka Nawrocka
• dr Maria Niestrój-Jaworska
• dr Dorota Olex-Zarychta, 
• dr hab. Ryszard Plinta
• dr Jacek Polechoński
• dr Barbara Rosołek
• dr Michał Rozpara
• dr inż. Jakub Ryśnik
• dr hab. Krzysztof Sas-Nowosielski
• mgr Monika Szarajew
• prof. dr hab. Jan Szewieczek
• dr hab. Rajmund Tomik

 Osoby Współpracujące:

dr Ryszard Grzywocz, dr Aleksandra Bula

Wiodące tematy badawcze w 2024

1. Aktywność fizyczna i parametry morfofunkconalne osób w różnym wieku w świetle zaleceń prozdrowotnych.
2. Ocena aktywności fizycznej wybranych grup w świetle zaleceń prozdrowotnych z wykorzystaniem różnych narzędzi diagnostycznych. ( dr hab. Tomik R. dr hab. Nawrocka A.).
3. Optymalizacja treningu sportowego niepełnosprawnych w aspekcie ich potencjału zdrowotnego - interwencje (VIR i inne).
4. Deficyty nie są ograniczeniem - adaptowana AF szansa dla każdego ucznia (finasowanie NCN) INS.
5. Stymulacja ukierunkowana w formie nordic walking a parametry morfofunkcjonalne i poziom aktywności fizycznej oraz jakość z życia osób chorych na schizofrenie  - autorski program aktywizacji ruchowej - finansowanie PEFRON

Tematy badawcze w 2023

1. Aktywność fizyczna i parametry morfofunkcjonalne osób w różnym wieku w świetle zaleceń prozdrowotnych - dr hab. R.Tomik,, dr hab. A. Nawrocka, dr J. Polechoński, dr M. Dębska-Janus, dr M. Niestrój-Jaworska, dr M. Rozpara, dr hab. Gawlak Zajac,
2. Psychologiczne uwarunkowania aktywności fizycznej i innych zachowań zdrowotnych – (dr M. Dębska-Janus, dr hab. A. Nawrocka, dr M. Rozpara, dr J. Polechoński)
3. Relacja między zachowaniami zdrowotnymi a funkcjonowaniem emocjonalnym i jakością życia osób w różnym wieku - (dr M. Dębska-Janus, dr hab. A. Nawrocka, dr M. Niestrój-Jaworska, dr M. Rozpara, dr J. Polechoński)
4. Monitorowanie AF szkolnej w aspekcie zaleceń prozdrowotnych. Determinanty aktywności fizycznej szkolnej- ( dr hab. D. Groffik, Frӧmel, dr hab. I. Gawlak Zając)
5. Obiektywizacja monitoringu aktywności fizycznej ze szczególnym uwzględnieniem roli szkoły w przygotowaniu do całożyciowej aktywności fizycznej młodzieży (dr hab. D. Groffik, Frӧmel, dr hab. I. Gawlak Zając)
6. Covid-19 jako czynnik destabilizujący poczucie bycia włączonym do szkolnej aktywności fizycznej a znaczenie nauczyciela WF w percypowaniu inkluzji szkolnej ( dr K. Kostorz, dr B. Rozołek, dr hab. A. Zwierzchowska)
7. Edukacja fizyczna i sport jako czynniki determinujące poczucie włączenie ucznia do edukacji szkolnej / Weryfikacja związku wybranych cech morfofunkcjonalnych i sprawności fizycznej z poziomem poczucia włączenia uczniów w lekcję.wf (dr B. Rosołek, prof dr L. Liberman, dr hab A. Zwierzchowska)
8. Postawa ciała, sprawność fizyczna, funkcjonalna, dolegliwości mięśniowo-szkieletowe i predyspozycje psychiczne sportowców  – (mgr Eliza Gaweł, dr D. Celebańska, dr hab. A. Zwierzchowska, prof. M.A. Gomes)
9. Dolegliwości mięśniowo-szkieletowe i zagrożenie chorobami neurodegeneracyjnymi a zmienność morfofunkcjonalna osób w średniej i późnej dorosłości – zespół Kruchości (frality)  – (dr D. Cel;ebańska, dr Joanna  Cholewa dr B. Rosołek, , dr hab. A. Zwierzchowska).
10. Mechanizmy kompensacyjne a trening sportowy elitarnych zawodników sportów paraolimpijskich – mgr Eliza G, Zwierzchowska).
11. Częstość występowania urazów i obrażeń sportowych zawodników elit paraolimpijskich. ( Eliza Gaweł, dr B. Rosołek, dr hab. A. Zwierzchowska)
12. Aktywność fizyczna i sprawność morfofunkcjonalna w chorobach neurodegeneracyjnych. dr Joanna Cholewa, dr hab. J. Cholewa
13. Aktywność fizyczna, postrzegana zdolność do pracy i dolegliwości mięśniowo-szkieletowe wśród pracowników wybranych zawodów – dr Maria Niestrój-Jaworska, dr hab. M. Grabara
14. Walidacja testów motorycznych zaimplementowanych do immersyjnej wirtualnej rzeczywistości – dr Jacek Polechoński
15. Ocena intensywności wysiłków fizycznych podczas korzystania z multimedialnych aplikacji sterowanych ruchami ciała w wirtualnej rzeczywistości w świetle prozdrowotnych zaleceń – (dr J. Polechoński, dr M. Dębska-Janus, dr M. Niestrój-Jaworska)
16. Wpływ treningu w immersyjnej wirtualnej rzeczywistości na poziom sprawności fizycznej użytkowników – dr Jacek Polechoński
17. Monitorowanie intensywności różnych form aktywności fizycznej (joga fizyczna, Aqua areobic , techniki relaksacyjne ) a jakość życia (dr J. Kantyka, dr D. Celebańska, dr B Rosołek, dr hab M Grabara,)
18. Model zarządzania wiedzą wspierający realizację zadań w okresie przygotowawczym do igrzysk paraolimpijskich (dr Piotr Halemba, dr hab. Ryszard Plinta)

Projekty z uzyskanym finansowaniem 2024

1. Projekt w ramach programu NAUKA DLA SPOŁECZEŃSTWA II 2024-2027 pn. „Deficyty nie są ograniczeniem - adaptowana aktywność fizyczna szansą dla każdego ucznia”. Budżet projektu: 1 913 442,08 PLN Kierownik projektu: dr hab. Anna Zwierzchowska, Instytucja finansująca: Ministerstwo Edukacji i Nauki

Projekty z uzyskanym finansowaniem 2023

1. Udział w projekcie realizowanym w ramach Europejskiego Programu Współpracy w Dziedzinie Badań Naukowo-Technicznych (European Cooperation in Science and Technology) 2020-2024 COST Action CA19101: Determinants of Physical Activities in Settings (DE-PASS) – dr hab. Rajmund Tomik, prof. AWF, dr hab. Agnieszka Nawrocka, prof. AWF, dr Jacek Polechoński, dr Małgorzata Dębska-Janus, dr Maria Niestrój-Jaworska, dr Michał Rozpara
2. Mechanizmy kompensacyjne a trening sportowy elitarnych zawodników sportów paraolimpijskich – mgr Eliza Gaweł (projekt realizowany w ramach grantu „PhDo” Polsko-Amerykańskiej Fundacji Wolności)
3. Realizacja projektu w ramach Metropolitarnego Funduszu Wspierania Nauki
   a). Miasto Katowice - przyjazna przestrzeń do aktywności fizycznej osób dorosłych
   z niepełnosprawnością intelektualną uczestników Warsztatów Terapii Zajęciowej. Rok 2023.
   Koordynator: dr Diana Celebańska. Budżet: 37 350 zł. Status: realizacja do 31.12.2023
4. Realizacja dwóch projektów w ramach programu „Doskonała Nauka”
   a). Międzynarodowa Konferencja Naukowa "Osoby z niepełnosprawnością w sporcie - teoria
   i praktyka"
   Kierownik projektu: dr hab. Anna Zwierzchowska,
   Instytucja finansująca: Ministerstwo Edukacji i Nauki
   b). Konferencja Naukowa AKTYWNOŚĆ FIZYCZNA A SPRAWNOŚĆ
   FUNKCJONALNA w kontekście odpowiedzialności społecznej
   Kierownik projektu: dr hab. Jarosław Cholewa,
   Instytucja finansująca: Ministerstwo Edukacji i Nauki
   
   

• Pracownia Badań Prozdrowotnej Aktywności Fizycznej
• Pracownia Diagnostyki Budowy, Składu i Postawy Ciała

SKN Adaptowanej Aktywności Fizycznej (SKN AAF

Opiekunowie:

dr Diana Celebańska;  email:  d.celebnska@awf.katowice.pl, dr Barbara Rosołek, email:   b.rosolek@awf.katowice.pl

Zakres badawczy:

1.  Zmienność budowy, składu i postawy ciała a występowanie dolegliwości mięśniowo-szkieletowych osób w różnym wieku, pełnosprawnych i z niepełnosprawnościami.
2. Aktywność fizyczna a parametry morfofunkcjonalne osób dorosłych z niepełnosprawnością intelektualną.
3. Inkluzja (edukacja włączająca) w wychowaniu fizycznym. Ocena poczucia włączenia uczniów w lekcję wychowania fizycznego. Weryfikacja związku parametrów morfofunkcjonalnych i sprawności fizycznej uczniów z poczuciem włączenia.
4. Mechanizmy kompensacyjne a trening sportowy elitarnych zawodników sportów paraolimpijskich
5. Joga akademicka, techniki relaksacyjne a  zmienność  morfofunkcjonalna i kognitywna

SKN Aktywności Fizycznej i Turystyki w Wirtualnej Rzeczywistości „ACTIVE VR”

Opiekun:  dr Jacek Polechoński,  adres email: j.polechonski@awf.katowice.pl

Zakres badawczy:

1. Ocenia intensywności wysiłku fizycznego podczas uprawiania różnych form aktywności fizycznej w wirtualnej rzeczywistości (VR) w kontekście prozdrowotnych rekomendacji.
2. Proces nauczania umiejętności ruchowych z wykorzystaniem interaktywnych programów treningowych.
3. Kształtowanie i diagnozowaniem zdolności motorycznych z wykorzystaniem VR.
4. VR w turystyce.
5. Ocena przyjemności z uprawiania aktywności fizycznej w VR.

• Dębska M., Polechoński J., Mynarski A., Polechoński P. Enjoyment and intensity of physical activity in immersive virtual reality performed on innovative training devices in compliance with recommendations for health /.// International Journal of Environmental Research and Public Health Vol. 16, (2019), s. 1-12 [DOI: 10.3390/ijerph16193673].

• Dębska-Janus Małgorzata, Dębski Paweł, Główczyński Patryk, Rozpara Michał, Badura-Brzoza Karina. Emotional Functioning in the Context of Health Behaviors During the COVID-19 Pandemic in Health Sciences Students : The Polish Case / Małgorzata Dębska-Janus, Paweł Dębski, Patryk Główczyński, Michał Rozpara, Karina Badura-Brzoza. Psychology Research and Behavior Management. 2022, Vol. 15, s. 953-964
• Groffik D, Mitáš J, Jakubec L, Svozil Z, Frömel K. Adolescents' Physical Activity in Education Systems Varying in the Number of Weekly Physical Education Lessons. Res Q Exerc Sport. 2020;91(4):551-561. doi:10.1080/02701367.2019.1688754

• Dȩbski P, Boroń A, Kapuśniak N, Dȩbska-Janus M, Piegza M and Gorczyca P (2022) Conspiratorial Beliefs About COVID-19 Pandemic - Can They Pose a Mental Health Risk? The Relationship Between Conspiracy Thinking and the Symptoms of Anxiety and Depression Among Adult Poles.  Psychiatry13:870128. doi: 10.3389/fpsyt.2022.87012

• Polechoński J., Langer A. Assessment of the Relevance and Reliability of Reaction Time Tests Performed in Immersive Virtual Reality by Mixed Martial Arts Fighter. Sensors 2022, Vol. 22, nr 13, s. 1-13, 4762, DOI: 10.3390/s22134762
• Polechoński J., Zwierzchowska A., Groffik D., Kostorz K. Handheld Weights as an Effective and Comfortable Way To Increase Exercise Intensity of Physical Activity in Virtual Reality : Empirical Study. JMIR Serious Games 2022, Vol. 10, nr 4, s. 1-12, e39932, DOI: 10.2196/39932
• Zwierzchowska A, Gawel E, Celebanska D, Rosolek B. Musculoskeletal pain as the effect of internal compensatory mechanisms on structural and functional changes in body build and posture in elite Polish sitting volleyball players. BMC Sports Sci Med Rehabil. 2022;14(1):49. Published 2022 Mar 26. doi:10.1186/s13102-022-00439-9
• Zwierzchowska A, Gaweł E, Maszczyk A, Roczniok R. The importance of extrinsic and intrinsic compensatory mechanisms to body posture of competitive athletes a systematic review and meta-analysis. Sci Rep. 2022 May 25;12(1):8808. doi: 10.1038/s41598-022-12979-8. PMID: 35614193; PMCID: PMC9132917.

• Uniwersytet Techniczny w Madrycie – Wydział Nauk dla Aktywności Fizycznej i Sportu (Prof. Miguel Angel Gómez-Ruano, dr Havier Perez Terejro)
• Polski Komitet Paraolimpijski
• Europejski Program Współpracy w Dziedzinie Badań Naukowo-Technicznych COST Action CA19101: Determinants of Physical Activities in Settings (DE-PASS)
• Uniwersytet w Genewie - Instytut Psychologii i Pedagogiki (Prof. Marco Hessel)
• Department of Kinesiology, Sport Studies and Physical Education, College at Brockport, The State University of New York, Brockport, NY 14420, USA (Prof. Dr. Lauren Lieberman) 
• Uniwersytet Palacki w Ołomuńcu – Katedra Aktywnego Stylu Życia, Katedra Kinantropologii (Prof. Karel Fromel)
• Uniwersytet Pavla Jozefa Safarika w Koszycach  (Prof. Ivan Ucher)
• Śląski Uniwersytet Medyczny w Katowicach – Wydział Nauk Medycznych w Zabrzu, Katedra i Oddział Kliniczny Psychiatrii  (dr hab. Karina Badura-Brzoza, dr Paweł Dębski, dr Magdalena Piegza)